Warzywa i owoce do każdego posiłku

Pełnowartościowa, dobrze zbilansowana i urozmaicona dieta musi zawierać warzywa i owoce.  Są doskonałym źródłem witamin, składników mineralnych i innych cennych dla zdrowia związków. Dzięki obecności tych składników spożywanie warzyw i owoców korzystnie wpływa na organizm: wzmacnia odporność, nawadnia, pomaga zachować smukłą sylwetkę, ale też zapobiega rozwojowi wielu chorób cywilizacyjnych, m.in. cukrzycy, miażdżycy czy nowotworom.

Według najnowszych zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia warzywa i owoce powinny stanowić co najmniej połowę, tego, co jemy (3/4 powinny stanowić warzywa, a 1/4 owoce). Mogą być one dostarczane do organizmu np. w postaci soków czy koktajli. Soki warzywne są lepszym źródłem składników odżywczych niż soki owocowe, ponieważ zawierają mniej węglowodanów. Stanowią one ważny element diety odchudzającej (np. Dieta dr Dąbrowskiej).

Soki warzywno-owocowe źródłem witamin i minerałów

Owoce i warzywa pokrywają około 75% zapotrzebowania organizmu na witaminę C. Najbogatszym źródłem tejże witaminy są świeże warzywa i owoce: kapusta, pietruszka, szpinak, rzeżucha, zielona papryka, pomidory, porzeczki, truskawki i owoce cytrusowe. Badania potwierdzają, iż witamina C jako naturalny przeciwutleniacz korzystnie wpływa na organizm: zapobiega rozwojowi nowotworów, wzmacnia odporność, a także normalizuje ciśnienie krwi. Dieta bogata w zdrowe, naturalne soki warzywne i owocowe dostarcza też innych witamin, m.in. witaminę E i β-karoten, które zmniejszają proces utleniania lipidów, hamują rozwój miażdżycy i chronią serce. Warzywa są lepszym źródłem potasu, β-karotenu, kwasu foliowego i witaminy K, zaś owoce – miedzi i manganu.

Soki owocowo-warzywne źródłem błonnika

Owoce i warzywa są dobrym źródłem błonnika pokarmowego (dostarczają ok. 6 g dziennie). Warto dodać, iż od 30 do 40% błonnika pochodzi z warzyw, a tylko ok. 16% z owoców. Badania potwierdziły, iż błonnik wykazuje działanie prozdrowotne. Spożywany codziennie zapobiega i wspomaga leczenie chorób układu pokarmowego, krwionośnego i hemoroidów. Ponadto zalecany jest w diecie osób borykających się z cukrzycą, nowotworami, kamicą żółciową, ale też chorobami metabolicznymi.

Soki źródłem przeciwutleniaczy

Sok owocowo-warzywny jest źródłem naturalnych przeciwutleniaczy (m.in. związków fenolowych i karotenoidów), które wykazują właściwości przeciwnowotworowe. Na szczególną uwagę zasługuje likopen z pomidorów. Związki fenolowe obecne w warzywach i owocach wzmacniają ściany naczyń krwionośnych, a także zapobiegają zlepianiu płytek krwi. Badania naukowe potwierdzają, że polifenole wykazują działanie przeciwzapalnie, przeciwalergiczne i przeciwnowotworowe. Fenole roślinne obecne w owocach to m.in. proantocyjanidyny, antocyjany i fenolokwasy. Zapobiegają miażdżycy i zakrzepom naczyń krwionośnych. Chronią też organizm przed szkodliwym działaniem promieni ultrafioletowych. Antocyjany wzmacniają odporność, chronią przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych. Usuwają także ich z organizmu metale ciężkie. Flawonoidy z owoców i warzyw chronią organizm przed stresem oksydacyjnym, zmniejszając tym ryzyko zachorowania na choroby cywilizacyjne.

Po jakie soki warto sięgać?

Świeżo wyciskane soki warzywne dostarczają wiele cennych składników, ale też doskonale gaszą pragnienie. Bogatym źródłem potasu i likopenu jest sok pomidorowy, najlepiej naturalny, świeżo wyciśnięty. Doskonałym warzywem na soki czy koktajle są ogórki zawierające dużo wody, ale też i potas. Pomocne są więc przy nawadnianiu i oczyszczaniu organizmu. Smaczny i zdrowy jest też sok marchwiowy, który jest źródłem prowitaminy A i witaminy C, witamin z grupy B, PP i K. Ponadto zawiera on minerały, takie jak: wapń, żelazo, fosfor oraz błonnik pokarmowy. Soki przecierowe, zwane też smoothie, spożywane są zazwyczaj jako przekąska. Przepisy często zawierają dodatki, np. nasiona (chia, siemię lniane) czy orzechy. Niekiedy dodaje się też mleko czy jogurt i powstaje pyszny koktajl. Do przygotowania zdrowych napojów można użyć sokowirówki, blendera czy wyciskarki.

Soki warzywno-owocowe w codziennej diecie wpływają korzystnie na zdrowie, urodę i samopoczucie. Należy jednak wybierać odpowiednie owoce i warzywa, spożywać je najlepiej w jak najmniej przetworzonej i utrwalonej formie, by zachować ich cenne składniki odżywcze i prozdrowotne.